Zasady kwalifikacji dawców

Kwalifikowany jest przez lekarza do oddania krwi, osocza, zabiegów aferezy i innych zabiegów na podstawie oceny informacji zawartych w wypełnionym kwestionariuszu dla dawców krwi, wywiadu lekarskiego, badania przedmiotowego uwzględniającego wyniki pomocniczych badań diagnostycznych,
W obecności lekarza przed każdym zabiegiem pobrania krwi, osocza lub innym zabiegiem (w tym m. in. osocza metodą plazmaferezy, krwinek płytkowych i krwinek białych metodą aferezy automatycznej) wyraża w kwestionariuszu pisemną zgodę na określony zabieg.
Dawca w każdej chwili podczas donacji może wycofać zgodę na oddanie krwi, a po oddaniu krwi może poinformować, że jego krew nie nadaje się do przetoczenia.
Badanie lekarskie pozwala wykryć szereg sytuacji, w których oddawanie krwi jest przeciwwskazane. Przeciwwskazania mogą być bezwzględne, dyskwalifikujące badaną osobę na stałe lub względne dyskwalifikujące czasowo.
Warunkiem zakwalifikowania badanej osoby do oddania krwi jest dobry stan zdrowia. Jeżeli badana osoba jest poddawana leczeniu lekarz wyraża zgodę na zakwalifikowanie jej do oddawania krwi po wnikliwej ocenie stanu zdrowia. W takim przypadku lekarz może zwrócić się z prośbą o przedstawienie opini od lekarza specjalisty o braku przeciwskazań do odawania krwi.
Badanie lekarskie poprzedzające pobranie krwi od kandydata na dawcę krwi lub od dawcy krwi obejmuje:
– wywiad medyczny
– badanie przedmiotowe
– ocenę wyników badań laboratoryjnych

WYWIAD MEDYCZNY

w przeprowadzonym wywiadzie medycznym należy uwzględnić wiek dawcy:
– 18-65 lat
podczas wywiadu należy zwrócić uwagę, czy kandydat na dawcę/dawca nie wykonuje zawodu lub hobby uznanych za niebezpieczne ( pilot, maszynista, kierowca autobusu, operator dźwigu, osoby pracujące na wysokościach, uprawiające wspinaczkę, głębokie nurkowanie) – osoby takie mogą wrócić do swoich zajęć nie wcześniej niż 12 godzin po oddaniu krwi lub jej składnika

BADANIE PRZEDMIOTOWE

Lekarz przeprowadza skrócone badanie przedmiotowe kandydata na dawcę lub dawcy krwi zwracając uwagę na:

Wygląd ogólny: dyskwalifikuje się osoby, których wygląd ogólny może wskazywać na pozostawanie pod wpływem alkoholu, narkotyków lub leków oraz nadmierne pobudzenie psychiczne
Ciężar ciała: nie powinien być mniejszy niż 50 kg. Wyraźnie nadmierna dysproporcja pomiędzy ciężarem ciała a wzrostem lub utrata ciężaru ciała z nieokreślonych przyczyn stanowi przeciwwskazanie do pobrania krwi.
Temperatura ciała: Prawidłowa temperatura ciała
Tętno: powinno być miarowe o częstotliwości od 50 do 100 uderzeń na minutę
Ciśnienie tętnicze: wartości ciśnienia tętniczego nie powinny przekraczać: 180 mm Hg dla ciśnienia skurczowego; 100 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego
Zmiany skórne: okolica miejsca wkłucia do żyły powinna być wolna od jakichkolwiek zmian chorobowych

Obowiązujące badania krwiodawców

przed każdym pobraniem krwi należy oznaczyć stężenie hemoglobiny
przed zabiegiem aferezy obowiązuje oznaczenie: stężenia hemoglobiny, liczby krwinek płytkowych, liczby białych krwinek
u dawców oddających regularnie krew pełną lub komórkowe składniki krwi obowiązuje oznaczenie raz w roku: stężenia hemoglobiny i wartości hematokrytu, liczby krwinek płytkowych, liczby krwinek białych oraz wzoru odsetkowego krwinek białych
u dawców oddających regularnie osocze oznacza się dodatkowo co najmniej raz w roku, stężenie białka całkowitego i skład procentowy białek lub wskaźnik albuminowo-globulinowy.

Oddawanie krwi i jej składników po szczepieniach

W związku ze szczepieniami na COVID-19 zalecane są następujące środki w kwalifikowaniu dawców do oddania krwi i jej składników:
1. Wprowadzenie czasowej dyskwalifikacji dawców na okres 7 dni od dnia podania szczepionki,
2. Wprowadzenie czasowej dyskwalifikacji dawców po szczepieniu na COVID-19, u których wystąpiła niepożądana reakcja poszczepienna na okres 7 dni od ustąpienia objawów tej reakcji.
Nie ma potrzeby wprowadzania dyskwalifikacji czasowej dawców przed podaniem szczepionki.
Powyższe zalecenia odnoszą się tylko do szczepionki firmy Pfizer/BioNTech.