Suche oczy jest to stan, kiedy aparat łzowy oka wytwarza niedostateczną ilość łez powodując suchość oka i związane z tymsuche oczy inne objawy. Łzy mogą być wytwarzane w niewystarczających ilościach z wielu powodów. Na przykład, suchość oczu może wystąpić, jeśli oczy nie produkują wystarczającej ilości łez lub jeśli produkowane łzy mają nieprawidłowy skład.
Obecność łez jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania wzroku. Zawierają one wodę, śluz oraz białka(defensymy, lizozym) biorące udział w obronie organizmu przed drobnoustrojami. Ich funkcja polega zatem nie tylko na odpowiednim nawilżeniu powierzchni oka, ale także na jego zabezpieczaniu oraz obronie przed patogenami. Łzy produkowane są przez aparat łzowy, a następnie rozprowadzane przez powieki po całym oku tworząc ochraniającą warstwę. Ich nadmiar uchodzi do przewodu nosowo-łzowego, przez który dostają się do nosa(stąd często mamy katar, gdy płaczemy).
Przyczyny:
Suchość oczu może wystąpić z wielu powodów. Często jest związana z zaburzeniem równowagi w składzie, ale może być również związana z niedostatecznym wytwarzaniem łez. Problemy z powiekami, niektóre leki oraz ekspozycja na czynniki środowiskowe może również skutkować suchością oczu.
Zaburzenie składu łez
Łzy pokrywają powierzchnię gałki ocznej w sposób warstwowy tworząc tzw. film łzowy. Wyróżniamy w nim zasadniczo trzy warstwy różniące się składem. Zaburzenia w obrębie każdej z nich mogą prowadzić do suchości oczu:
1. warstwa lipidowa - warstwa ta zbudowana jest przede wszystkim z kwasów tłuszczowych, czyli lipidów. Wytwarzane są film łzowyone przez gruczoł tarczkowy znajdujące się przy krawędzi powiek(nie zaznaczono na rysunku). Zadaniem tej warstwy jest wygładzenie powierzchni gałki ocznej oraz ochrona przed parowaniem położonej poniżej warstwy wodnej. W przypadku, gdy gruczoł tarczkowy wytwarza za mało lipidów, oczy nadmiernie parują, co prowadzi do suchości. Dochodzi do tego najczęsciej podczas zapalenia brzegów powiek lub chorób skórnych, które powodują zatkanie ujścia gruczołu tarczkowego.
2. warstwa wodna - jest utworzona z wody i niewielkiej ilości chlorku sodu. Wytwarzana przez gruczoł łzowy ma za zadanie oczyszczanie gałki ocznej. W przypadku, gdy jej wytwarzanie jest zakłócone
3. warstwa śluzowa - pozwala równomiernie rozchodzić się łzom po powierzchni oka. W przypadku niedostatecznego wytwarzania śluzu na powierzchni(najczęsciej na rogówce) oka powstają suche miejsca.
Obniżone wytwarzanie łez
Suche oczy są również często związane z wytwarzaniem zbyt małej ilości łez. Sprzyja temu:
- wiek powyżej 50
- kobiety po menopauzie - zaburzenie jest związane prawdopodobnie ze zmianami hormonalnymi
- choroby takiej jak SLE, reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca
Leki
- leki antyhistamionowe i obkurcające naczynia
- tabletki antykoncepcyjne
- leki przeciwdepresyjne
- leki przeciwbólowe jak ibuprofen
- leki obniżające ciśninienie
Inne
- długotrwałe noszenie soczewek kontaktowych
- wiatr
- wysokości
- suche powietrze - związane często z klimatyzacją lub bezpośrenim nawiewem na oczy
- zajęcia wymagające koncentracji takie jak praca przy komputerze, czytanie, prowadzenie pojazdów
- ekspozycja na dym
- niska zawartość witaminy A w diecie
Objawy:
- ból oczu
- zaczerwienione oczy
- zwiększona wrażliowość na światło
- problemy z noszeniem soczewek kontaktowych
- rozmyte widzenie
Zespół suchego oka sprawia, że narząd wzroku jest bardziej podatny na infekcje. Poprzez odsłoniętą rogówkę mogą wnikać mikroorganizmy chorobotwórcze (bakterie, wirusy, grzyby). Najstarszą i najskuteczniejszą metodą rozpoznawania zespołu suchego oka jest tzw. test Schirmera. Na rynku pojawiły się również indykatory zastępcze.
Zespół suchego oka jest schorzeniem rozpowszechnionym na całym świecie; w różnych badaniach epidemiologicznych częstość występowania szacowano od około 5% do 35%.
Ocenia się, że blisko połowa użytkowników soczewek kontaktowych doświadcza objawów zespołu suchego oka. Dyskomfort podczas noszenia soczewek kontaktowych związany z zespołem suchego oka jest przyczyną około 51% wszystkich porzuceń soczewek kontaktowych.
Objawy schorzenia mają charakter przewlekły i wymagają stałego leczenia lub łagodzenia objawów. Leczenie polega przede wszystkim na uzupełnianiu filmu łzowego poprzez dostarczanie środka zwilżającego w postaci preparatów typu "sztuczne łzy". Warto wybierać te z kropli ocznych, których kompozycja składników jest zbliżona do naturalnego płynu łzowego. Zaleca się stosowanie preparatów pozbawionych środków konserwujących, które są bezpieczne również dla alergików i osób noszących soczewki kontaktowe. Zapewniają one optymalny poziom nawilżenia gałki ocznej
Preparat ten stanowi autologiczna surowica pacjenta uzyskana w wyniku preparatyki 150ml, 300ml lub 450ml krwi pełnej pobranej na skrzep (wykrzepianej oraz wirowanej w odpowiednich warunkach).
Surowica pozbawiona jest elementów morfotycznych krwi, fibrynogenu i czynników krzepnięcia. Składa się z 91% wody, 7% białek (albuminy, globuliny) oraz w ok. 2% z elektrolitów i hormonów. Zawiera również rozpuszczalne produkty przemiany fibrynogenu w fibrynę oraz składniki uwalniane z płytek krwi.
Konsystencja preparatu oraz jego skład zapewnia znacznie dłuższe nawilżenie nabłonka gałki ocznej.
Preparat jałowy, bezpieczny, ponieważ pochodzi z surowicy pacjenta, dla którego jest przeznaczony. Nie zawiera żadnych środków konserwujących. Ułatwia regenerację uszkodzonego nabłonka.
Aby oddawanie krwi przebiegło bez niespodzianek w postaci gorszego samopoczucia i wytworzone sztuczne łzy były dobrej jakości należy pamiętać o tym żeby odpowiednio się przygotować:
- Być wyspanym i wypoczętym
- Zjeść lekki i nietłusty posiłek (np. pieczywo z chudą wędliną, dżemem, drożdżówkę lub słodką bułkę, chudy twaróg, warzywa i owoce)
- Przez 3 dni poprzedzające oddanie krwi powinno się zupełnie wykluczyć z diety tłuszcze zawarte w takich produktach jak: mleko, masło, kiełbasa, pasztet, śmietana, rosół, tłuste mięso, boczek, jajka, orzeszki ziemne i ciasta kremowe – zależy nam, aby sztuczne łzy nie zawierały tłuszczu
- Około 7 dni przed datą umówionego zabiegu, należy zwiększyć ilość wypijanych płynów. Natomiast bezpośrednio przed oddaniem krwi trzeba też się odpowiednio nawodnić minimum to 0,5 l płynów (woda mineralna, sok, herbata-może być słodzona) - należy pamiętać, że im wyższa temperatura na zewnątrz tym więcej płynów należy wypić.
- Należy pamiętać, że do oddania krwi należy się zgłaszać w pełni zdrowia - wykluczają oddanie wszystkie objawy infekcji (gorączka lub stan podgorączkowy, katar, kaszel, opryszczka )
- Nie powinno się spożywać alkoholu co najmniej 24 godziny przed oddaniem
- Należy pamiętać o zabraniu ze sobą aktualnego wyniku morfologii (wykonany do 7 dni przed wizytą)
- Poproś swojego lekarza prowadzącego, leczącego zespół suchego oka lub chorobę podstawową, która powoduje zespół suchego oka, o wystawienie skierowania. Z wypełnionym drukiem głoś się do nas.
- Skontaktuj się drogą telefoniczną (606 680 937), w celu ustaleniu indywidualnego dla Ciebie terminu. Jeśli przyjmujesz leki hamujące krzepniecie krwi, poinformuj o tym. Przed zabiegiem będziesz musiał zgłosić się do lekarza prowadzącego, który dostosuje leczenie przeciwkrzepliwe indywidualnie dla Ciebie, aby była możliwość przeprowadzenia całej procedury produkcji sztucznych łez. Pamiętaj, że aktualne stosowanie leków przeciwkrzepliwych dyskwalifikuje Cię z tej procedury.
- Wykonaj badanie morfologii krwi.
- Gdy już ustalisz termin, przygotuj się odpowiednio do zabiegu (patrz zakładka „Jak się przygotować”). Chcemy wyprodukować dla Ciebie jak największą ilość preparatu w pojedynczych dawkach.
- Jeśli w oczekiwaniu na dzień zabiegu zachorujesz, pojawi się potoczne przeziębienie, wystąpi infekcja bakteryjna lub wirusowa zadzwoń - zmienimy termin Twojej wizyty.
- W wyznaczonym terminie, zgłoś się na umówioną godzinę do Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Olsztynie.
- W okienku Rejestracji dokonaj odpowiedniej opłaty za przygotowanie preparatu, który otrzymasz (płatność tylko gotówką).
- W Rejestracji otrzymasz do wypełnienia krótki druk kwalifikujący. Udzielone przez Ciebie odpowiedzi na zadane w nim pytania pomogą nam w aktualnej ocenie Twojego stanu zdrowia, aby proces pobierania krwi przebiegł bez zakłóceń.
- Krótka rozmowa z lekarzem, który przeprowadzi: wywiad medyczny, skrócone badanie internistyczne (pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola układu krążenia, układu oddechowego, stanu skóry w okolicy zgięcia łokciowego - miejsce wkłucia do żyły) oraz ocenę badania laboratoryjnego – morfologia krwi.
- Jeśli cała kwalifikacja przebiegnie pomyślnie zostaniesz przekierowany do sali pobrań krwi. Zabieg pobrania odbywa się w komfortowej pozycji leżącej. Z żyły łokciowej zostanie pobrana zlecona objętość krwi pełnej. Nie obawiaj się zabiegu, bo nasz przeszkolony personel będzie się Tobą zajmował przez cały czas pobrania. Trwa to kilka minut.
Jeśli nigdy w życiu nie oddawałeś krwi, spróbuj sobie wyobrazić, że pełna donacja, którą oddają honorowi dawcy krwi to 450 ml (2 szklanki), czas trwania to około 10 minut. My pobierzemy od Ciebie np. 150 ml czyli 1/3 standardowo pobieranej jednostki. O ilości oddanej krwi decyduje lekarz, który kwalifikuje cię do pobrania krwi.
- Po oddaniu krwi masz czas wolny dla siebie, my w tym czasie przeprowadzimy wszelkie dalsze procedury abyś mógł odebrać gotowy preparat jeszcze tego samego dnia w godzinach popołudniowych w Dziale Preparatyki i Ekspedycji Krwi, Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Olsztynie. Jeśli podasz numer telefonu, skontaktujemy się z Tobą niezwłocznie, gdy tylko preparat będzie już gotowy do odbioru.
- Łzy zostaną zapakowane w opakowanie zbiorcze. Jeśli nie zdążysz wrócić do domu z gotowym preparatem w ciągu 18h od momentu pobrania krwi pełnej, przybądź do nas z pojemnikiem transportowym z odpowiednimi wkładami chłodzącymi umożliwiającymi transport łez w stanie zamrożenia.
- Do każdego opakowania zbiorczego dołączymy ulotkę informacyjną.
- Jeśli masz jakieś wątpliwości lub pytania – dzwoń - numer telefonu w zakładce "Kontakt".
Jak stosować:
Przed podaniem wyjąć odpowiednią ilość kapsułek z zamrażarki. Rozmrażać preparat przez trzymanie kapsułki w palcach. Preparat zakraplać tylko i wyłącznie do oka.
Przed zakropleniem preparatu umyć i zdezynfekować ręce.
Kapsułki zdezynfekować i otwierać wyłącznie zdezynfekowanymi narzędziami.
Częstotliwość zakraplania: ściśle według zaleceń lekarza.
Warunki transportu:
Do 18 godzin od momentu pobrania krwi pełnej (jako materiału wyjściowego) transportować w temperaturze pokojowej 20°C - 24°C w oryginalnym opakowaniu. Nie wystawiać na bezpośrednią ekspozycje promieni słonecznych.
Po 18 godzinach od momentu pobrania krwi pełnej (jako materiału wyjściowego) transportować w stanie zamrożenia.
Preparat raz rozmrożony nie może zostać ponownie zamrożony.
Środki ostrożności podczas stosowania:
Preparat może stosować wyłącznie osoba, której dane widnieją na oryginalnym opakowaniu.
Stosować tylko i wyłącznie preparat prawidłowo przechowywany.
Preparat raz rozmrożony nie może zostać ponownie zamrożony.
Kapsułki otwierać wyłącznie zdezynfekowanymi narzędziami.
Możliwe powikłania:
Nie stwierdzono.
Informacje o przeciwwskazaniach:
Nadwrażliwość na preparat.
Przechowywanie i termin ważności:
Przechowywać w stanie zamrożenia w temperaturze -20°C w oryginalnym opakowaniu.
Zalecany termin ważności to 1 rok od daty produkcji. Prawidłowe warunki przechowywania nie wpływają na zmianę terminu ważności preparatu.
Pobierz ulotkę informacyjną produktu
Cennik za sztuczne łzy wytworzone:
- Ze 150 ml krwi pełnej - 300 PLN brutto
- Ze 300 ml krwi pełnej - 500 PLN brutto
- Ze 450 ml krwi pełnej - 600 PLN brutto
Wpłatę nalezy dokonać przed zabiegiem w okienku Rejestracji RCKiK w Olsztynie. Płatność tylko gotówką.
Pobierz dokumenty związane (cennik)
Informacji dotyczących sztucznych łez udziela:
lek. Grażyna Kula
tel. 606 680 937
